شیخ آغانین آغیزلیغی

دوکتور جئری

نئچه آی‌دیر، شیخ آغاسی‌نین ائوی اولان کوچه‌ده اوتورورام. من بو سوره‌ده، بیر گون بئله‌ اولسون شیخ‌ آغانین گونده‌لیک ایشلرینده آخساقلیق گؤرمه‌میشم. او هر گون سحر ساعات یئددی‌ده ایشه گئدر. قلئیچی مورتوض یاریم ساعات قاباغی، ائششگی چوللاییب قاپی آغزیندا آغانین ائشیگه چیخماسینی گؤزلر. تام یئددی‌ده شیخ آغا  آیاغینی چارپایانین اوستونه قوبوب قیچینی ائششگین بئلینه آشیرینجا، قلئیچی مورتوض تئز چارپایانی گؤتوروب قاپی‌نین دالینا قویار. سونرا جلد قاییدیب ائششگین نوختاسیندان یاپیشیب یولا دوشرلر. آغزی یانمیش خرونا خسته‌لیگی کندیمیزده یاییلاندان، شیخ آغا‌ ایله قلئیچی مورتوضون گئدیشاتیندا تکجه اوفاجیق بیر دگیشیک‌لیک یارانیب: ائشیگه چیخاندا آغیزلارینا ماسک وورولار.

خرونا سالقینی‌نین قاباغینی آلماق اوچون ماسک وورماق البته چوخ بگنیلمیش بیر ایشدیر آنجاق بوآرادا بیر شئی منی برک اینجیدیر. خرونا چیخاندان، کندیمیز ترس آوادا ماسک قیتلیغا دوشوب. ایندی تکجه پوللو آداملار آغیزلارینا ماسک وورورلار. هله بعضی پوللولار ماسک‌لاری‌نین رنگینی، گئیدیگی پالتارلارین، میندیگی آت-‌ائششگین رنگی ایله سئت ائله‌ییرلر ده!..

هه دئییردیم، بو آرادا بیر شئی من برک اینجیدیر؛ قارا خالق ماسک تاپیب وورا بیلمه‌ین  بیر دورومدا، شیخ آغا ایله قلئیچی مورتوض گونده بیر رنگ ماسک ایله ائشیگه چیخیرلار؛ بیر گون قیرمیزی ،بیر گون آغ،  بیر گون ساری ، بیر گون گؤی...

دیشیم باغیرساغیمی کسیر. اؤز-اؤزمه دئییرم؛ قئلیچی مورتوضو گؤرسم بو جریانی دئیه‌جگم، قوی گئتسین شیخ آغانین قولاغینا یئتیرسین. اولمایا اونون قانی قارا خالقین قاینیندان رنگلی‌‌دیر؟!

    آخشام ایشدن ائوه قاییدارکن، شانسدان کوچه‌ده قلئیچی مورتوض‌لا بورون-بورونا گلدیم. اوزونه چؤهرایی بیر ماسک وورموشدو. کئف- احوال ائله‌مدن اورگیمی بوشالتدیم. ایچیم دینجه‌لینجه گولومسه‌یه‌رک:

-‌ نئجه دوست‌سان؟ او ماسک‌لاردان بیرینی ده  وئر بیز ووراق دا!- دئدیم.

قلئیچی مورتوض الی ایله ماسکی یئندیریب بوینونا سالدی. رنگی قیپ-قیرمیزی اولموشدو. قیزغین- قیزغین دئدی:

-‌ بیرینجیسی دئمه‌میشم، من‌نن ناموس شوخلوغو ائله‌مه. ایکینجیسی منیم دده‌لیگیم بابالینی یویورسوز..

چاشقینلیق‌لا سوروشدوم:

-‌ نئجه؟..نئجه؟ من هارادا ناموس شوخلوغو ائله‌دیم؟!

قلئیچی مورتوض بیرآز یوموشانان کیمی اولدو:

-‌ دده‌لیگیمین حاقیندا یانلیش دوشونمه‌یین. او ائله عادی قارا خالق کیمی یاشایار. اونون دا ماسک آلماغا پولو سیغیشمیر. دئدیگین ماسک‌لارا گلینجه، بیز اونلارا بیر قیران بئله، پول وئرمه‌میشیک. اونلاری هامیسینی آروادیم خوُیلو خانیم ائوده  تیکیب‌دیر..

یانیلدیغیما گؤره باشیمی آشاغی سالدیم. قلئیچی مورتوض اوتانا-اوتانا آرتیردی:

-‌ خرونادان قاباق آروادیم شورت‌لاری کؤهنه‌لنده، دده‌لیگیمین مطبخینه دم‌لیک دوزلدردی آنجاق ایندی قیتلیغا گؤره تغییر کاربری وئریب بیزیم اوچون ماسک تیکیر.